Hoe herken ik de Japanse duizendknoop?

Hoe herken ik de Japanse duizendknoop? Deze vraag krijgt specialist Lonneke Aarts vaak gesteld.

Onderling verschil invasieve duizendknopen

verschillende soorten japanse duizendknoop
Bronvermelding: Natuur & Ruimte

De Aziatische duizendknopen (Japanse duizendknoop, Afghaanse duizendknoop, Boheemse duizendknoop en de Sachalinse duizendknoop) zijn invasieve exoten in Nederland die lastig te bestrijden zijn. In de Europese Unie geldt een verbod op bezit, handel, kweek, transport en import van deze invasieve exoten. We moeten voorkomen  dat deze soorten zich voortplanten. De planten hebben een extreme groeikracht, zijn in staat restenergie op te slaan in de wortels en kunnen in Nederland tijdens het groeiseizoen hoogtes bereiken van 3 tot 4 meter. Op steeds meer plaatsen in Nederland woekeren de planten, waardoor de biodiversiteit wordt beïnvloed, schade optreedt aan straten, gebouwen, ondergrondse leidingen, rioleringen en tuinen en de veiligheid van de openbare ruimte wordt aangetast. Een stukje wortel is al voldoende voor een nieuwe groeiplaats en deze exoot kan zich op meerdere manieren verspreiden:

  1. Groei van wortels door opslag van energie gedurende en einde van groeiseizoen;
  2. Verspreiding van stukjes (levende) wortel- of stengel fragmenten door mensen, dieren en/of werkzaamheden;
  3. Door zaad indien er naast vrouwelijke planten ook mannelijke aanwezig zijn.

Bekijk de kenmerken van de andere Aziatische duizendknopen via onderstaande links:

Basiskenmerken Japanse duizendknoop

  • Uiterlijk in het voorjaar, lijkt op asperge met rood bladbasis herkenning japanse duizendknoop
  • Bladkleur gaat over in groen
  • Stengel met rode vlekjes, hol van binnen met compartimenten
  • Zig-zag structuur stengel
  • Zomerbeeld: frisgroene bladeren die iets doffer van kleur zijn aan de onderzijde
  • Vrouwelijke planten met witte bloementrossen rondom in september
  • Mannelijke bloemen met opgaande structuur
  • Zaden zijn driehoekig gevleugeld met puntje aan de top
  • Winterbeeld: stengels verhouten met zichtbare compartimenten en restanten van bloemtrossen aan hogere takken.

 

Kenmerken wortels

  • wortel herkenning japanse duizendknoopHaarwortels zijn fijn dun en wit van uiterlijk.
  • Witte uitlopers indien afgedekt.
  • Wortels breder als een voet.
  • Afdekken leidt tot horizontale zoekers.
  • Krachtige groei van wortels van 2 cm drukken al asfalt stuk.

Wat kunt u doen?

Hierboven trof u verschillende foto’s van de Japanse Duizendknoop. U kunt ook een app gebruiken om de plant te herkennen. Bijvoorbeeld de app ObsIdentify.

Heeft u de Japanse duizendknoop gezien? Geef door via melding openbare ruimte of als uw gemeente dat heeft een meldpunt voor invasieve soorten. Soms is er al een digitale kaart waar u kunt zien of uw waarneming al gemeld is. Is dat zo dan hoeft u hem niet meer te melden. Geef altijd een duidelijke omschrijving van de plek waar hij groeit. Voeg eventueel een foto van de plek toe.

Samengevat:

  • Bovengronds afknippen en schaar reinigen
  • Wortels uitsteken en afvoeren in zak in grijze container, restafval dat verbrand wordt. Gereedschap en omgeving schoonmaken.
  • Blijf dit herhalen tot de plant uitput.
  • Buren waarschuwen en eventueel een wortelscherm plaatsen ter voorkoming  van schade op aangrenzende percelen.

Heeft u vragen over de Japanse duizendknoop?

Neem vrijblijvend contact op met Lonneke Aarts,

HOEK toont aan: zaden Japanse duizendknoop kiemen wel!

Het HOEK Kennis- en Innovatiecentrum heeft kiemproeven met zaden van Japanse duizendknoop uit Noord- en Zuid-Holland uitgevoerd. Lang werd aangenomen dat de zaden niet kiemkrachtig waren. Uit proeven blijkt dat de zaden wel degelijk ontkiemen. Dit is verontrustend voor de verspreiding van de plant.

Kiemproeven

De zaden zijn afkomstig van meerdere groeiplaatsen van de Japanse duizendknoop. Na twee maanden koude behandeling en 8 dagen licht en warmte, ontkiemden de eerste zaden. Vooralsnog dacht men dat de planten zich alleen vermeerderen via wortelfragmenten of via hybride varianten met de Chinese bruidssluier. Nu blijkt dat niet zo te zijn. Vanzelfsprekend doet HOEK verdere proeven en onderzoek.

Japanse duizendknoop

Wat betekent dit voor beheer?

Het is belangrijk om de eventuele aanwezigheid van tweeslachtige planten vast te leggen bij het in kaart brengen van een groeiplaats. Tot voor kort werd aangenomen dat er in Nederland uitsluitend vrouwelijke exemplaren van Japanse duizendknoop voorkwamen. De vrouwelijke planten vormen wel meeldraden, maar deze zijn klein en steriel en steken niet buiten de kroonbladen uit. De tweeslachtige bloemen produceren fertiel pollen en vormen alleen bij kruisbestuiving kiemkrachtige zaden.

Dat betekent dat wanneer er eenmaal meerdere planten zijn, de zaden een gevaar gaan vormen. Het is essentieel om in het najaar, einde groeiseizoen, een extra controle uit te voeren op plekken waar Japanse duizendknoop groeit. Men moet extra alert zijn op het veilig verwijderen om verspreiding van de zaden te voorkomen. Plaats een ruime zak over de zaden, bind onderaan dicht en knip pas daarna de stengel af. Zo is de kans op verspreiding minimaal.

Wilt u meer weten over de risico’s van de Japanse duizendknoop? Maak dan een afspraak met Lonneke Klein-Aarts of Julien Keijzer voor een plan van aanpak voor inventarisatie, prioriteitenstelling, beheersen en/of bestrijden.

Neem vrijblijvend contact op met Lonneke Klein-Aarts,

Adviseur invasieve soorten