Boomcontrole op de golfbaan

Het regent. Pijpenstelen. Niet recht naar beneden, maar bijna horizontaal.

Vandaag windkracht negen. Ik loop samen met de greenkeeper over een golfbaan. Met dit weer, is het maximaal uitwaaien.

Wij zijn bezig met de boomveiligheidscontrole van de bomen op en rond de baan. In mijn rol als controleur kom ik toch op de mooiste plekken. Ondanks het ruige weer geniet ik van mijn werk. Wie houdt er niet van buiten en van bos?

Het parcours van de golfbaan slingert door het golvende duinlandschap. Aangelegd groen en natuurlijk groen zijn hier onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Terwijl wij tegen de wind in leunen, sjouwen wij het duin op. De greenkeeper vertelt mij zijn plannen. Ingepakt als Michelin-mannetjes is het moeilijk aantekeningen te maken op het steeds vochtiger wordende papier. “Weet je” zegt hij, “er staan hier gewoon te veel bomen. Het is een duinbaan. Die dennen horen hier helemaal niet!”. En dat, terwijl ik net een fraai exemplaar bewonder. Ik denk na. Wat is de vraag? Wat is mijn taak? Een windvlaag doet mij wankelen.

Tussen de regels door begin ik te lezen wat hier staat. De dennen zijn prachtig, althans de meeste. Het duinlandschap ook! En het spanningsveld tussen die twee is mooi. En toch…

Tussen de bossen ligt de baan. Ruim een eeuw geleden was het hier open duingebied, een ruig en golvend graslandschap. Als ik mijn ogen afwend van de karakteristiek gebogen, majestueuze dennen en mij concentreer op de vergezichten in de baan, dan valt mij op hoe weinig open het landschap nu is.

De baan groeit dicht. Ook de omliggende duinen groeien dicht. Bomen en struiken breken de wind, waardoor het rustiger wordt, al is dat vandaag niet te merken. Minder wind betekent minder dynamiek in het landschap: minder stuiven en sneller groeiende struiken. Het duinlandschap staat onder druk. Verruiging van grassen, struikengroei, verzuring door stikstofdepositie veranderen de groeiomstandigheden en daardoor het landschap.

De golfbaan wil de baan beheren, en de natuur behouden zoals deze was. Een open duin-graslandschap. Bomen kunnen wel, maar niet te veel. Hun naalden verzuren de grond en verdringen daarmee de beschermde, daar voorkomende duinplanten.

Zie hier het dilemma. Prachtige dennen, maar teveel. Nog net niet verkleumd rijden we terug naar hun kantine. De buggy hotst en botst. Om het landschap te beschermen moeten we dus bomen omhakken. De meest eenvoudige beslissingen vragen vaak veel kennis en overleg.

Mijn telefoon gaat, een collega. “Ik sta hier bij een half afgebroken boom…” Met video-bellen laat hij mij de populier zien. Het is niet goed, ik moet er snel vandoor.

Met dank aan collega Ruben, die deze column schreef als opdracht voor zijn opleiding European Tree Manager.

Heb je een vraag?

Ecologische kennis bij HOEK

Wim Grootendorst heeft meer dan dertig jaar ervaring als boswachter op zak als hij het tijd vindt voor een nieuwe uitdaging.

Wim ging op zoek naar een passende plek waar hij tijd buiten kan blijven doorbrengen, zijn creativiteit kan gebruiken en veel praktisch bezig is. Als ecoloog bij een ecologisch adviesbureau heeft Wim zijn plaats gevonden. Het contact met aannemers, onderzoek doen, en het uitvoerende werk is wat Wim waardeert aan dit werk.

Onderdeel daarvan is het twee dagen per week ondersteunen van HOEK, waarbij hij de ecologische functionaliteit van verschillende werkzaamheden waarborgt. Steeds vaker vragen opdrachtgevers bij aanbestedingen om een ecologische paragraaf. Wim maakt hierbij de vertaalslag tussen het gemaakte plan en de wijze van uitvoeren, met altijd in zijn achterhoofd de ecologische functionaliteit. De doelstelling van Wim: het best mogelijke resultaat behalen in overleg met de opdrachtgever en ecologen. Opdrachtgevers willen graag de balans terugbrengen in de natuur.

" In eerste instantie kan dit een minder strak beeld tonen…uiteindelijk is het juist veel rijker aan kleur en insecten. "

- Wim Grootendorst -

Voorbeelden van projecten zijn het plaatsen van vleermuiskasten in gemeente Teylingen en het herstellen van faunavoorzieningen in gemeente Den Haag. Het uitvoeren van deze werkzaamheden gebeurde in samenwerking met Ranox natuuraannemer (partner van HOEK) en Groenadvies Amsterdam.

Veilig oversteken in Den Haag

Van oorsprong is Den Haag een gemeente met slootjes, landerijen en hagen. Den Haag herken je nu als een stad met brede straten en veel steen. Door de veranderingen die de gemeente de afgelopen jaren heeft doorgemaakt, versnipperde de natuur. Het leefgebied van flora en fauna verkleinde waardoor plant- en diersoorten verdwenen. Omdat ook mensen zich prettig voelen in de natuur, besloot de gemeente de natuur een handje te helpen. Onderdeel was het aanleggen van meerdere faunavoorzieningen. Kikkers en padden verplaatsen zich via de faunatunnels veilig van het ene naar het andere gebied in Den Haag. Ook muizen, egels en bunzings zijn zo tijdens het oversteken veiliggesteld van dreigend gevaar van auto’s, fietsen en brommers.

Ranox kreeg opdracht van gemeente Den Haag om meer dan dertig van deze faunatunnels te herstellen. De specialistische kennis van Wim over zoogdieren en amfibieën kwam goed van pas bij het functioneel maken van de faunatunnels. Zo heeft Hoek loopplanken aangebracht, opstapjes gemaakt, verschillende onderdelen vervangen en faunatunnels leeggeschept.

Beschermde diersoort aan huis

Een aantal huizenblokken in gemeente Teylingen ondergaat binnenkort een renovatie. Om uit te sluiten dat beschermde plant- en diersoorten last hebben van de geplande renovatie heeft Groenadvies Amsterdam vooraf onderzoek uitgevoerd. Uit dit onderzoek bleek dat in de huizenblokken verblijfplaatsen van de beschermde dwergvleermuis aanwezig waren. Bij de dwergvleermuis is de regel: haal je een verblijfplaats van een dwergvleermuizenstel weg, dan plaats je daar meerdere verblijfplaatsen voor terug. Dit terugplaatsen gebeurt voordat je de huidige verblijfplaats verwijdert, anders komt het leefgebied van de vleermuizen in gevaar. Het is essentieel dat de vervangende verblijfplaats op de voor de dwergvleermuis meest ideale plek wordt geplaatst. Om de perfecte plek te vinden, is door Wim extra hulp van een vleermuizenspecialist ingeschakeld. Zoals op de foto’s te zien is, heeft Hoek meerdere tijdelijke verblijfplaatsen verzorgd voor de dwergvleermuis. Uiteindelijk zullen deze plaatsmaken voor definitieve woonruimten. Voor nu kunnen de renovatiewerkzaamheden starten en blijft de leefruimte van de dwergvleermuizen beschermd.

Ecologisch advies inwinnen?

Neem vrijblijvend contact op met Wim Grootendorst,

Ecologische begeleiding projecten