De Meelfabriek Leiden

Hoe creëren we een prettige en groene leefomgeving die antwoord geeft op klimaatproblemen als hittestress, wateroverlast en gezondheid? Hoe houden we het regenwater vast om bomen en planten water te geven? Hoe zorgen we voor rust in het groen in combinatie met een kleurrijke ontmoetingsplek voor bewoners?

De aanleg van de daktuin op project De Meelfabriek is begin juni gestart. Het ontwerp is van LOLA Landscape Architects en HOEK verzorgt de aanleg. Voor de landschapsinrichting van de tuin werkt LOLA nauw samen met tuinontwerper Piet Oudolf. In oktober en november 2022 gaan de planten en bomen de grond in.

De Meelfabriek van bovenaf

De Meelfabriek

De Meelfabriek is een monumentaal industrieel complex in de stad Leiden, dat momenteel wordt herontwikkeld tot een gemengd gebied. Het perceel bestaat uit meerdere monumentale panden, waarvan de eerste delen dateren uit het einde van de 19e eeuw , een nieuwbouw woontoren en twee studentengebouwen. Het terrein van De Meelfabriek is onderdeel van het Singelpark, een park van 6,5 kilometer. De eerste fase van de uitvoering wordt in het najaar van 2022 afgerond.

Waterberging

SDG-icon-NL-RGB-13

Steeds vaker hebben we te maken van periodes van extreme droogte maar ook met enorme hoosbuien. Het riool kan het regenwater bij piekbuien vaak niet aan. Voor de tuin van De Meelfabriek, die gelegen is op het dak van de parkeergarage, is gezocht naar een oplossing om het regenwater goed te kunnen bergen.  Zo blijft het ‘overschot’ aan water beschikbaar tijdens droogte om af te geven aan de planten en bomen. Op dit project maken we gebruik van infiltratiekratten met een zogenaamd ‘capillair irrigatie systeem’. Het opgeslagen water komt terug bij de beplanting en bomen, zonder gebruik te maken van elektrische pompen. Een relatief eenvoudige techniek die zich op vele projecten al bewezen heeft en in lijn met SDG 13 Klimaatactie.

infiltratiekratten Meelfabriek

Beplantingsplan Piet Oudolf

Dit najaar volgt de kenmerkende beplanting van tuinarchitect Piet Oudolf. Piet Oudolf is een bekende en internationaal geroemde Nederlandse tuinarchitect. In zijn ontwerpen spelen naast bloemen, ook zaden, dode bladeren en plantresten een actieve rol in de schoonheidsbeleving. HOEK verzorgt de aanplant van de juiste soorten op de juiste plaats. De boomgaten zijn al voorbereid, de bomen zelf planten wij in november wanneer deze in rust zijn.

Update: Aanplant november 2022 en voorjaarsbeeld juni 2023

aanplant MeelfabriekDe Meelfabriek juni 2023

De Meelfabriek is een bijzonder en klimaatadaptief project, waar de bewoners het ‘Beter leven met groen’ zelf kunnen gaan ervaren.

Advies over de aanleg van een daktuin?

Aanleg daktuin Van Hallstraat Amsterdam

Het gebouw op de hoek van de Van Hallstraat en de Donker Curtiusstraat in Amsterdam ondergaat een transformatie. Het gebouw krijgt de naam DC van Hall én een nieuwe bestemming. In het gebouw wordt ruimte gemaakt voor studentenwoningen, bedrijfs- en kantoorruimten. Bovendien is het gebouw energiezuinig en gasloos.

Wat is de rol van HOEK?

daktuin dc van hall

DC van Hall, bezit van woonstichting Lieven de Key, is gebouwd in een U-vorm. Daartussen bevond zich een oud parkeerdek van asfalt. Precies op die plek heeft het HOEK-team een daktuin (ca. 50% van het aangelegde terrein is daktuin, de rest is een volle grond situatie) aangelegd. Dat is een behoorlijke uitdaging. Het ontwerp voor deze daktuin is gemaakt door Smit Groenadvies. HOEK heeft van het begin af aan meegedacht met de technische invulling, de waterberging en de constructie van de daktuin.

Complexe aanleg

 

De aanleg van deze daktuin in Amsterdam is complex. Dit komt doordat alle gevels en daarmee de toegangsdeuren tot de binnentuin verschillende hoogten hebben. Het hoogteverschil van de ene zijde naar de andere zijde is 1,5 meter. Om dit hoogteverschil te compenseren zijn er keerwanden en trDC van Hall waterproefapconstructies toegepast. Na het plaatsen van de wortelwerende dakbedekking is het dak een week lang onder water gezet. Onder de daktuin bevindt zich namelijk een fietsenparkeergarage. Belangrijk is daarom dat het dak en de dakbedekking waterdicht is. Na goedkeuring van de dakbedekking (een toetsing door Kiwa BDA Dakadvies) ging HOEK verder met de volgende stap.

Groen, midden in de stad!

SDG 11

De binnentuin is voorzien van een centraal gelegen ligweide. De stenen omranding van de ligweide wordt gevormd door betonblokken die op de juiste plek zijn gehesen met een kraan. Dat was passen en meten. Rondom de ligweide is tegelverharding aangelegd om de bereikbaarheid van het gebouw te waarborgen. Om het gebouw heen heeft HOEK plantvakken aangelegd en een oprit gecreëerd. HOEK wil aan alle wensen voldoen en levert maatwerk. Het was dan ook hard werken. Na de transformatie van het gebouw door aannemer Van Wijnen kunnen de studenten vanaf 16 december inhuizen in DC van Hall. De laatste puntjes worden nu door het HOEK-team op de i gezet. Met de door HOEK aangelegde binnentuin kunnen de studenten en omgeving genieten van een prachtig stukje groen, midden in de stad!

Meer informatie over de aanleg van dakgroen?

Wonen aan het IJ/ Overhoeks

Eén van de daktuinen van project Overhoeks (Wonen aan het IJ) in Amsterdam is de daktuin van blok B.

De tuin is aangelegd in het voorjaar van 2020. Inmiddels is de tuin volgroeid en zijn er meerdere daktuinen van het project in fases aangelegd. Het is prachtig om te zien dat de beplanting goed is aangeslagen en de klimplanten omhoog klimmen langst de speciaal aangelegde stalen kabels. Een groene oase voor bewoners! Tussen al het groen zijn verdiepte wandelpaden aangelegd en is er een ontmoetingsplek voor de bewoners. De tuin is uitsluitend vanuit de appartementen te benaderen.

daktuin Overhoeks

Parkeergarage

De daktuin is gerealiseerd op het dak van de parkeergarage van de bewoners. Onder het substraat bevindt zich een retentielaag, die water bergt voor de drogere perioden in het jaar. Watergeven is afgelopen anderhalf jaar niet nodig gebleken, terwijl er toch best sprake geweest is van droge perioden.

Het concept met grassen, klimplanten en vaste planten in combinatie met bloembollen, geeft het hele jaar een verrassende uitstraling

Rainproof

Langs het gebouw is een infiltratie systeem aangelegd, dat er voor zorgt dat buien regen van 60 mm per uur kunnen worden opgeslagen en vertraagd aan de omgeving worden afgegeven. Dit alles conform de norm “Rainproof” van gemeente Amsterdam. Het opgeslagen regenwater is zowel afkomstig van de daken en gevels van het gebouw, alsmede het overtollige regenwater wat op de daktuin valt.

Cocreatie

Het bouwteam bestaat uit: Rots maatwerk, buro Sant en Co en HOEK. Door al in een vroeg stadium met de architect in gesprek te gaan om de mogelijkheden en onmogelijkheden van het ontwerp te bespreken, zorgen we samen voor een vloeiende overgang van ontwerp naar realisatie. Naast Blok B realiseert HOEK meerdere daktuinen op het project Overhoeks. Een kleine overview in de volgende video tijdens de aanleg en een aantal eindbeelden in de fotoserie.

 

  • daktuin Overhoeks
    Daktuin blok B, Overhoeks Amsterdam

Meer informatie over dakgroen?

Neem vrijblijvend contact op met René Bakker,

manager Verkoop

Update: aanleg gezonde groene werkomgeving EPO

Eerder berichten wij over de start van de toepassing van groen bij de nieuwbouw van het European Patent Office (lees hier het vorige artikel) in Rijswijk. Een belangrijk groen onderdeel zijn de, in een ijzeren frame te plaatsen, plantenbakken in de second skin van het gebouw.

De plantenbakken voorzien van regenleiding, substraat en beplanting worden reeds enkele maanden opgekweekt op de kwekerij van Sempergreen in Bunnik. De beplanting is divers, afhankelijk van de plaatsingshoogte in het gebouw. Laag bij de grond zien we beplanting met donkere bladeren en bloemen, op grotere hoogten zijn de kleuren en structuren van blad en bloem lichter en fijner. Alle bakken, in totaal 2000 m2, zijn genummerd zodat geen misverstand bestaat over de exacte locatie.

Precisiewerk en strakke organisatie

Half mei startten we met het laden van de eerste plantenbakken vanaf de kwekerij. Op dit moment zijn 39 van de 198 bakken op de juiste plek in het gebouw geplaatst. De plaatsing verloopt volgens een strakke organisatie. Twee keer in de week transporteren drie vrachtwagens plantenbakken vanaf de kwekerij. Per dag lossen we één vrachtwagen met zes bakken; de bakken hijsen we met behulp van een torenkraan en abseilers. Het hijsen is een precisiewerk; per bak is wel 1 tot 1,5 uur nodig om deze exact op zijn plek in het frame te krijgen. Gelukkig is de maatvoering in een eerder stadium uitvoerig getoetst en passen de bakken perfect.

Inpandig groen

Alle hijsmaterialen zijn speciaal voor dit project ontwikkeld en gekeurd. Naast het hijsen van de bakken, zijn ook vier dennenbomen van circa vier meter hoogte geplant op de 5e verdieping van een van de nieuwe bijgebouwen. De bomen zijn afgelopen winter door het team van bouw- en landschapsarchitecten en de opdrachtgever uitgezocht en gelabeld op de kwekerij.
Op het dak van ditzelfde gebouw plaatsen we bakken met klimplanten. De Wisteria, die via staalkabels omhoog klimt naar de pergola, moet gaan groeien als een groen plafond naar idee van de architect. Later planten we een Quercus ilex van circa zes meter hoogte op de 26e verdieping van het hoofdgebouw op 108 meter hoogte. De boom kan zich geheel uitstrekken over twee verdiepingen.

Meer groen

De plantenbakken en bomen krijgen water via regenleidingen en sensors, die nu nog aangesloten zijn op een tijdelijke watervoorziening.
Het EPO gebouw kleurt nog groener in de toekomst met de op stapel staande 52 Orientation Gardens, die op de kopse kanten van het gebouw zullen verrijzen.

Meer informatie over dit project?

Dakpark Rotterdam

Buurtbewoners en gebruikers zijn trots, passanten vaak verwonderd over de groene locatie op hoogte. Een unieke groene plek van 1 kilometer lengte op het dak van het winkelcentrum aan de Vierhavenstrip in Rotterdam: de ‘Parel van Delfshaven’.

Bewoners en gemeente hebben gezamenlijk vijftien jaar lang gestreden voor meer groen midden in de multiculturele wijk. Jong en oud maakt nu dankbaar gebruik van de vele mogelijkheden die het bijzondere Dakpark biedt.

Communicatie & samenwerking

HOEK is trots dat zij het onderhoud, op basis van haar ervaring, visie en plan van aanpak, met vlag en wimpel heeft binnen gehaald. Het betrekken van Stichting Dakpark bij het onderhoud van dit project is uniek en waardevol. Omgevingsdeskundige Karin Mulder is de verbindende factor tussen de diverse groepen belanghebbenden. (Zij spreekt de taal van zowel de aannemer, projectbeheerder, bewoner, gebruiker en vrijwilliger. Bovendien woont zij zelf in de wijk en is daarmee ook gebruiker.)

" Door de fijne en leerzame samenwerking met Hoek, hebben de vrijwilligers met tuinieren veel plezier! "

- Bert Knaap - vrijwilliger Dakpark -

Spic en span

Het park is geopend tussen zonsopgang en zonsondergang. Onder het motto: “goed voorbeeld doet goed volgen” zorgen onze hoveniers ervoor dat voor ochtendgloren het park weer spic en span is. Dat betekent zwerfafval en kauwgom verwijderen, afvalbakken legen, afgevallen blad verwijderen, paden aanharken, et cetera.
Onderhoud aan het Dakpark is leerzaam, intensief en veelomvattend. De bomen worden (minimaal eenmaal in de week) met een vochtigheidsmeter gecontroleerd of watergeven nodig is. Onkruid op de verhardingen wordt met een brander op milieuvriendelijke wijze verwijderd.

Spider: maaier of drone?

Het gras op de hellingen (171 are talud tot 30 graden) wordt driemaal in de twee weken bijgehouden met een radiografisch bestuurbare maaier: de zogeheten Spider. Met name bij vochtig weer is het op deze steile hellingen niet mogelijk om met een reguliere maaier te werken. De Spider, ook al als ‘robot’ en ‘drone’ bestempeld, heeft veel bekijks. Werken met de Spider vraagt om speciale skills.

Stichting Vrienden van het Dakpark

Op het Dakpark is een grote groep enthousiaste vrijwilligers actief. Onze voorman stemt met de vrijwilligers af welke werkzaamheden zijn uitgevoerd, wat zij kunnen doen en adviseert hen hoe het park het beste kan worden onderhouden. De groep Veiligheid/Toezicht houdt ons op de hoogte over andere aandachtspunten als extra barbecueplaatsen, meubilair en dergelijke. De voorman monitort het park minimaal om de dag om de aandachtspunten direct op te kunnen lossen zodat het park haar verzorgde uiterlijk behoudt.

" Het contact met de vrijwilligers en de gemeente is plezierig en duidelijk. "

- Voorman Hoek -

Via een WhatsApp groep staan wij in direct contact met gemeente Rotterdam en de vrijwilligersgroep. De communicatielijnen zijn kort zodat daar waar nodig direct kan worden geschakeld.
Stichting Dakpark informeert ons over komende evenementen zodat wij pro-actief kunnen acteren. Op zomerse dagen wordt volop gebarbecued, wat extra aandacht vraagt zoals het plaatsen van koolbakken en het tijdig legen van afvalbakken ter voorkoming van ongedierte. Bij mooi weer worden, zelfs in de weekenden, bijvoorbeeld extra klikos geplaatst om aan de afvalstroom te kunnen voldoen.

Multifunctioneel park in beweging

Er is veel te zien, te beleven en te leren; de watertrap, speeltuin, buurttuin met schapen, ouder-kind tuintjes, diverse thematuinen, barbecueplaatsen, enzovoorts. Het Dakpark is een bijzondere plek midden in de woonwijk waar je gewoon lekker buiten kunt zijn, een balletje kan trappen, wandelen, sporten, workshops volgen of gewoon genieten. Het park en haar functies zijn continu in ontwikkeling. Het enthousiasme en de drijfveren van de vrijwilligers hebben daar een belangrijk aandeel in.

Website: www.dakparkrotterdam.nl
Facebook: www.facebook.com/dakpark
Twitter: @dakpark
Instagram: @dakparkrotterdam
E-mail: contact@dakparkrotterdam.nl