Preventie en kwaliteitscontrole Japanse duizendknoop

Lonneke Aarts, adviseur natuurontwikkeling en invasieve soorten, heeft een artikel geschreven in het Engelstalige blad CIEEM In Practice.
voorkant publicatie Lonneke
Foto: Doede Bardok

Een uitgelicht artikel over preventie en kwaliteitscontrole bij het verminderen van invasieve Aziatische duizendknoop.
Met speciale aandacht voor het gebruik van ecologische speurhonden in ons team. Met dank aan het team van Scent imprint for dogs met wie we samenwerkten om 100% inzet te geven bij alle operationele uitdagingen die we tegenkwamen.

De kosten door verspreiding van invasieve soorten en de kosten voor de behandeling hiervan nemen toe, daarom is het belangrijk om infecties zo snel mogelijk op te sporen. Met de inzet van ecologische speurhonden die getraind zijn in het vinden van de wortels van de invasieve duizendknoop, is vroege detectie mogelijk en wordt de kwaliteitscontrole van behandelde locaties verbeterd. Bij behandeling wordt steeds meer rekening gehouden met duurzaamheid en biodiversiteit. Dit artikel richt zich op updates over bewezen methoden en hoe het opnemen van monitoring met honden verdere verspreiding kan voorkomen.

In English
With the cascading costs of invasive species spread and treatment it is important to find infections as soon as possible. With the input of ecological detection dogs trained in finding invasive knotweed roots, early detection is possible and quality control of treated sites is improved. In treatment processes themselves sustainability and biodiversity issues are increasingly being considered. This article focuses on updates on proven methods and how incorporating monitoring with dogs can prevent further spread.

 

Het gehele artikel is in PDF hier te lezen: CIEEM InPractise december frontpage and article

Neem contact op met Lonneke om te kijken wat we in 2023 voor u kunnen betekenen.
Please contact Lonneke for further information.

Op de hoogte blijven?

Neem vrijblijvend contact op met Lonneke Aarts,

Adviseur natuurontwikkeling invasieve soorten

Hoe herken ik de Japanse duizendknoop?

Hoe herken ik de Japanse duizendknoop? Deze vraag krijgt specialist Lonneke Aarts vaak gesteld.

Onderling verschil invasieve duizendknopen

verschillende soorten japanse duizendknoop
Bronvermelding: Natuur & Ruimte

De Aziatische duizendknopen (Japanse duizendknoop, Afghaanse duizendknoop, Boheemse duizendknoop en de Sachalinse duizendknoop) zijn invasieve exoten in Nederland die lastig te bestrijden zijn. In de Europese Unie geldt een verbod op bezit, handel, kweek, transport en import van deze invasieve exoten. We moeten voorkomen  dat deze soorten zich voortplanten. De planten hebben een extreme groeikracht, zijn in staat restenergie op te slaan in de wortels en kunnen in Nederland tijdens het groeiseizoen hoogtes bereiken van 3 tot 4 meter. Op steeds meer plaatsen in Nederland woekeren de planten, waardoor de biodiversiteit wordt beïnvloed, schade optreedt aan straten, gebouwen, ondergrondse leidingen, rioleringen en tuinen en de veiligheid van de openbare ruimte wordt aangetast. Een stukje wortel is al voldoende voor een nieuwe groeiplaats en deze exoot kan zich op meerdere manieren verspreiden:

  1. Groei van wortels door opslag van energie gedurende en einde van groeiseizoen;
  2. Verspreiding van stukjes (levende) wortel- of stengel fragmenten door mensen, dieren en/of werkzaamheden;
  3. Door zaad indien er naast vrouwelijke planten ook mannelijke aanwezig zijn.

Bekijk de kenmerken van de andere Aziatische duizendknopen via onderstaande links:

Basiskenmerken Japanse duizendknoop

  • Uiterlijk in het voorjaar, lijkt op asperge met rood bladbasis herkenning japanse duizendknoop
  • Bladkleur gaat over in groen
  • Stengel met rode vlekjes, hol van binnen met compartimenten
  • Zig-zag structuur stengel
  • Zomerbeeld: frisgroene bladeren die iets doffer van kleur zijn aan de onderzijde
  • Vrouwelijke planten met witte bloementrossen rondom in september
  • Mannelijke bloemen met opgaande structuur
  • Zaden zijn driehoekig gevleugeld met puntje aan de top
  • Winterbeeld: stengels verhouten met zichtbare compartimenten en restanten van bloemtrossen aan hogere takken.

 

Kenmerken wortels

  • wortel herkenning japanse duizendknoopHaarwortels zijn fijn dun en wit van uiterlijk.
  • Witte uitlopers indien afgedekt.
  • Wortels breder als een voet.
  • Afdekken leidt tot horizontale zoekers.
  • Krachtige groei van wortels van 2 cm drukken al asfalt stuk.

Wat kunt u doen?

Hierboven trof u verschillende foto’s van de Japanse Duizendknoop. U kunt ook een app gebruiken om de plant te herkennen. Bijvoorbeeld de app ObsIdentify.

Heeft u de Japanse duizendknoop gezien? Geef door via melding openbare ruimte of als uw gemeente dat heeft een meldpunt voor invasieve soorten. Soms is er al een digitale kaart waar u kunt zien of uw waarneming al gemeld is. Is dat zo dan hoeft u hem niet meer te melden. Geef altijd een duidelijke omschrijving van de plek waar hij groeit. Voeg eventueel een foto van de plek toe.

Samengevat:

  • Bovengronds afknippen en schaar reinigen
  • Wortels uitsteken en afvoeren in zak in grijze container, restafval dat verbrand wordt. Gereedschap en omgeving schoonmaken.
  • Blijf dit herhalen tot de plant uitput.
  • Buren waarschuwen en eventueel een wortelscherm plaatsen ter voorkoming  van schade op aangrenzende percelen.

Heeft u vragen over de Japanse duizendknoop?

Neem vrijblijvend contact op met Lonneke Aarts,

HOEK toont aan: zaden Japanse duizendknoop kiemen wel!

HOEK heeft kiemproeven met zaden van Japanse duizendknoop uit Noord- en Zuid-Holland uitgevoerd. Lang werd aangenomen dat de zaden niet kiemkrachtig waren. Uit proeven blijkt dat de zaden wel degelijk ontkiemen. Dit is verontrustend voor de verspreiding van de plant.

Kiemproeven

De zaden zijn afkomstig van meerdere groeiplaatsen van de Japanse duizendknoop. Na twee maanden koude behandeling en 8 dagen licht en warmte, ontkiemden de eerste zaden. Vooralsnog dacht men dat de planten zich alleen vermeerderen via wortelfragmenten of via hybride varianten met de Chinese bruidssluier. Nu blijkt dat niet zo te zijn. Vanzelfsprekend doet HOEK verdere proeven en onderzoek.

Japanse duizendknoop

Wat betekent dit voor beheer?

Het is belangrijk om de eventuele aanwezigheid van tweeslachtige planten vast te leggen bij het in kaart brengen van een groeiplaats. Tot voor kort werd aangenomen dat er in Nederland uitsluitend vrouwelijke exemplaren van Japanse duizendknoop voorkwamen. De vrouwelijke planten vormen wel meeldraden, maar deze zijn klein en steriel en steken niet buiten de kroonbladen uit. De tweeslachtige bloemen produceren fertiel pollen en vormen alleen bij kruisbestuiving kiemkrachtige zaden.

Dat betekent dat wanneer er eenmaal meerdere planten zijn, de zaden een gevaar gaan vormen. Het is essentieel om in het najaar, einde groeiseizoen, een extra controle uit te voeren op plekken waar Japanse duizendknoop groeit. Men moet extra alert zijn op het veilig verwijderen om verspreiding van de zaden te voorkomen. Plaats een ruime zak over de zaden, bind onderaan dicht en knip pas daarna de stengel af. Zo is de kans op verspreiding minimaal.

Wilt u meer weten over de risico’s van de Japanse duizendknoop? Maak dan een afspraak met Lonneke Aarts voor een plan van aanpak voor inventarisatie, prioriteitenstelling, beheersen en/of bestrijden.

Neem vrijblijvend contact op met Lonneke Aarts,

Adviseur invasieve soorten

Primeur! Japanse duizendknoop detecteren met honden

HOEK heeft voor de aanpak van de Japanse duizendknoop hulp ingeschakeld: twee labradorhonden Bliss en Bruce. De honden zijn broer en zus, 2 jaar oud én getraind op ecologische detectie. Met de juiste training zijn de twee honden in staat om ondergrondse wortels en haarwortels van de Japanse duizendknoop te detecteren.
Japanse duizendknoop detecteren honden HOEK a

Wat is het voordeel van honden?

Lonneke traint hond

Het reukzintuig van een hond is 10.000 tot 100.000 keer beter dan het reukzintuig van de mens. Honden kunnen daarom kleine geursporen vinden. Daar is maandenlange intensieve training voor nodig. Dat trainen doen we vooral aan de hand van praktijksituaties, zoals Japanse duizendknoop advies trajecten, controleren van voormalige groeiplaatsen en terreinen waar HOEK zelf aannemer is. Ook met behulp van proefopstellingen en verleidingsgeuren is de detectie van de honden te verscherpen. Van tevoren weten we niet hoe groot de wortel is of hoe diep de wortel in de grond zit. Wel is het belangrijk de wortels op te sporen. De wortel van de Japanse duizendknoop heeft de meeste groeikracht en is daarom het meest gevaarlijk in de verspreiding van de invasieve soort.

Hoe werkt het opsporen van de Japanse duizendknoop met honden?

 

Japanse duizendknoop detecteren honden HOEK bBliss en Bruce halen plezier uit het detecteren van de ondergrondse wortels van de Japanse duizendknoop. Hebben ze iets opgespoord, dan is het voor hen feest! Door het opsporen van de wortels van de Japanse duizendknoop wordt het risico op verspreiding van deze invasieve soort kleiner. De honden pakken altijd de sterkste geur op in een bepaald gebied. Het is daarom niet effectief om de honden mee te nemen naar een volle groeiplaats. Als de zichtbare en gedetecteerde locaties behandeld zijn, kan je door gefaseerde nacontroles op sterk verspreide groeiplaatsen uiteindelijk alle actieve wortelresten opspeuren.

Wanneer kan HOEK de hulp van Bliss en Bruce goed gebruiken?

Japanse duizendknoop hond

HOEK kan de hulp van de twee teamleden goed gebruiken bij bijvoorbeeld het keuren van partijen grond, het controleren van werkterreinen, het inspecteren van kavels voor ontwikkeling en het voorkomen van verspreiding via materieel en GFT-stromen. Ook in de nazorg van gebieden kan HOEK de hulp van de twee labradors goed gebruiken. Op deze manier is te controleren of we de Japanse duizendknoop volledig verwijderd hebben. De zorgvuldigheid van het werk is hiermee beter te bewaken. Bovendien zijn de honden goed in te zetten bij de kennisdelingssessies met onze medewerkers. Het HOEK-team krijgt op deze wijze steeds meer zicht op de meest effectieve werkwijze en het voorkomen van verspreiding van de Japanse duizendknoop.

Waarom moeten we de verspreiding van de Japanse duizendknoop voorkomen?

SDG-15

De Japanse duizendknoop is een invasieve soort. Daar waar de Japanse duizendknoop gaat groeien, verdwijnen andere planten in de omgeving. Het is dan ook belangrijk voor de biodiversiteit en de leefbaarheid dat we verdere verspreiding tegengaan. De twee nieuwe teamleden van HOEK zijn daarin een goede aanvulling!

Japanse duizendknoop aanpakken

Neem vrijblijvend contact op met Lonneke Aarts,

adviseur invasieve soorten

Welke oplossing vind jij vandaag in de natuur?

“Vandaag is het de internationale dag voor de biodiversiteit. En vieren wij de schoonheid en het vernuft dat de natuur ons aanreikt. Hoe voelt het wanneer je aan het einde van de dag kan zeggen: Ik heb een steen bewogen. Van één steentje dat gaat rollen totdat een lawine in beweging komt. Ik ben trots als wij samen iedere dag een stapje verder komen.

Voor mij is elke dag zo een dag. Ik heb namelijk het geluk iedere dag met biodiversiteit bezig te kunnen zijn. Bij HOEK werk ik binnen een team aan de bestrijding van de Japanse duizendknoop. Misschien denk je bij bestrijding: Word je daar vrolijk van? Ja zeker!

  1. Omdat een soort soms dominant is en alle ruimte opeist ten koste van de voedingsbron van andere planten, insecten en dieren. In biodiversiteit is geen ruimte voor dominantie; wél voor alles wat leeft. Zo werken we iedere dag aan ruimte voor die andere soorten, binnen HOEK en samen met onze partners.
  2. Sinds maart heb ik hele mooie inspirerende gesprekken gevoerd met collega’s intern, en met onze partners als Griffioen, Heem, JUBHolland, WUR, RANOX, NatuurPro en gemeente Amsterdam over wat biodiversiteit voor hen betekent. De puzzelstukjes die dat oplevert, kan HOEK verbinden tot een totaalplaatje.
  3. Wij zoeken naar oplossingen met een duurzame toekomst. Het verduurzamen van processen, spelen met de elementen die we op een locatie tegenkomen, de dieren, de zon en het water. Benieuwd hoe wij die gaan inzetten? Blijf HOEK volgen; er komen uitdagende projecten aan!

En, welke steen breng jij vandaag in beweging?”kruidenkaart bonte berm

 

Ik hoor het graag, hartelijke groeten Lonneke

Neem vrijblijvend contact op met Lonneke Aarts,

Adviseur natuurontwikkeling