Groen schoolplein voor leerlingen met fysieke beperking

IVN Natuureducatie, Stichting Sensa en Stichting Orion hebben de handen ineengeslagen. Samen hebben zij plannen ontwikkeld voor een groene buitenruimte bij Drostenburg, die toegankelijk is voor kinderen met een fysieke beperking. HOEK zette haar expertise in om het groene plein te ontwerpen. Dit is één van de eerste toegankelijke natuurlijke pleinen voor leerlingen met een fysieke beperking in Nederland. Op deze groene plek kunnen leerlingen met al hun zintuigen de natuur beleven. Naar verwachting wordt het plein in maart 2023 in gebruik genomen. 

Toegankelijk groen schoolplein

De buitenruimte van Drostenburg bestaat vooral uit stenen en toegankelijke speeltoestellen. Om bij de school meer ruimte te creëren voor beleefbaar groen en natuurlijke duurzame materialen, is maatwerk nodig. De focus komt te liggen op natuurbeleving en -educatie tijdens lestijd. Door de achtergrond van de leerlingen is toegankelijkheid het belangrijkste criterium en daarnaast wordt zintuigelijke natuurbeleving  – voelen, ruiken, proeven – gestimuleerd. Jack Deen, directeur van Drostenburg (Stichting Orion): ‘Ons team heeft al langer de wens om meer de doen met natuur. De tijd is rijp om aan de slag te gaan met het creëren van een groene buitenruimte, zodat onze leerlingen baat kunnen hebben van de positieve effecten van de natuur.’

Natuurbeleving voor leerlingen met een beperking

Steeds meer scholen gaan over op een groen schoolplein. Dit is een klimaatbestendige, gezonde en natuurrijke speelleeromgeving. Het maakt kinderen spelenderwijs bekend en vertrouwd met de natuur door er buiten te spelen én te leren. Louwra Postma van IVN Natuureducatie is enthousiast over de samenwerking met Drostenburg en Sensa:

" Wij gunnen het ieder kind om op te groeien met natuur. "

- Louwra Postma, IVN -

‘Het is heel bijzonder om te werken aan een groen schoolplein voor kinderen met een beperking. De groene, bloeiende, zintuigenprikkelende plek kan straks als buitenlokaal gebruikt worden.’ De leerlingen gaan helpen met planten van inheemse struiken, lage bomen en mooie bloemen die goed zijn voor insecten. Er komt een voedselbosje met eetbare planten. De paden zijn rolstoelvriendelijk. En het heeft uitdagende educatieve elementen zoals een insectenhotel en moestuinbakken op rolstoelhoogte. Leerkrachten krijgen een training over buitenles en allerlei educatieve materialen. De leerlingen krijgen gastlessen over alles wat er straks leeft in hun ‘buitenlokaal’.

Handen ineen

De groene buitenruimte wordt mede mogelijk gemaakt door Stichting Sensa (Sensa Zorg) en subsidie van Gemeente Amsterdam. Sensa gelooft dat een natuurlijke, groene omgeving helpt om welzijn en gezondheid te ondersteunen. Verschillende partijen werken samen aan de realisatie van het groene schoolplein: Stichting Sensa,  de directie en een werkgroep met enthousiaste  leerkrachten van Drostenburg (Stichting Orion), experts van IVN Natuureducatie, HOEK en ANMEC.

Ook een groen schoolplein ontwerpen en realiseren?

Tiny Forest

In 2016 plantten zestig leerlingen uit Zaandam bomen in het Darwinpark voor het eerste Tiny Forest van Europa. Zij kregen daarbij ondersteuning van IVN, HOEK en gemeente Zaanstad.

Tiny Forest (Kleine Wildernis) volgt de revolutionaire Miyawaki-bosbouwmethode van Shubhendu Sharma. De bossen zijn geplant met inheems plantmateriaal, waar zelfs tot 30 verschillende soorten worden geplant op een dichtheid van 3 planten per vierkante meter. De bossen groeien sneller dan traditionele bossen, en hebben in 10 jaar een volgroeide hoogte bereikt.”

De aanleg van het eerste Tiny Forest, een dichtbegroeid oerbos van 200 m2 startte met het gereed maken van de grond. Daarna begon het leukste werk volgens leerlingen van groep 7 van OBS De Gouw en Vrije School Zaanstreek. Zij zetten samen met vrijwilligers de bomen in de aarde. Deze leerlingen hebben het bos – dicht bij hun school – geadopteerd. Ook de komende jaren helpen zij bij het onderhoud van het bos en monitoren of het écht zo snel groeit. Tijdens de aanleg spatte hun enthousiasme en betrokkenheid er vanaf. Het planten alleen al was spannend, en dan wordt het ook nog eens ‘hun bos’. Het samen planten van bomen met kinderen maakt indruk op ze, dat blijft ze hun leven lang bij. Deze kinderen voelen zich verbonden met dit bos.

" We vinden het heel vet. Dit voelt als ons bos! Als we hier later langslopen, dan weten we dat wij deze bomen hebben geplant. "

- Gijs en Benjamin van Vrije School Zaanstreek -

Subhendu Sharma

Op afstand krijgen de planters hulp van Shubhendu Sharma, die met zijn organisatie Afforestt over de hele wereld Tiny Forests aanlegt. Het bos in Zaandam is het eerste bos in Nederland dat volgens de Miyawaki-methode wordt aangelegd. Het is een experiment om te kijken of deze manier van bosbouw ook in Nederland werkt. Naast het Tiny Forest wordt een controlebos aangelegd. Zo kan vergeleken worden welk bos het beste groeit. Kennisinstituut Alterra onderzoekt het effect van beide plantmethodes op snelheid van groei en de toename van biodiversiteit van beide bossen. Meer weten over Shubhendu Sharma, bekijk dan hier zijn TED talk.

  • Kleine Wildernis 1 web

Een Tiny Forest stimuleert biodiversiteit, maar dat is niet het enige beoogde effect. Met een Tiny Forest wordt ook gewerkt aan een vergrote waterberging en een betere luchtkwaliteit. Meer natuur in de buurt kan zorgen voor minder stress en minder stressgerelateerde klachten. Het prikkelt de nieuwsgierigheid en geeft mensen de kans om de natuur in de eigen leefomgeving te ontdekken en daarover te leren. Dat is belangrijk, omdat mede door verstedelijking en mediagebruik de afstand tussen mens en natuur groter is dan ooit.

" Samen werken we aan meer natuurbeleving voor kinderen en de buurt "

- Teuni Verploegh - IVN Natuureducatie -

Inmiddels zijn er al meerdere Tiny Forests in Nederland aangeplant.

Interesse in een Tiny Forest?