Groene schoolpleinen

Hoe leg ik een groen schoolplein aan?

Dat is een vraag waar veel scholen een antwoord op wensen. Het is een proces van ontwerp en aanleg, maar ook van planvorming, financiën en vaak hulp van ouders en kinderen. Allereerst is het belangrijk de voordelen van zo’n groen schoolplein te benoemen.

Een groen schoolplein zorgt voor:

  • Meer uitdaging en beweging
  • Meer ruimte voor eigen spel
  • Natuurbeleving en natuureducatie
  • Vergroting van biodiversiteit
  • Sociale ontwikkeling van kinderen
  • Betere infiltratie van water
  • Vermindering van hittestress

Pleinen in aanleg

Op dit moment is het HOEK-team bezig met de aanleg van een plein op de Icarusschool in Heemstede en werken we aan het kleuterplein van De Rozenbeek in Velserbroek, waar we al eerder het plein voor de grotere kinderen aanlegden. Ook is er een team bezig op IJburg, waar we een schoolplein realiseren bij basisschool Het Spectrum. Stuk voor stuk uitdagende speelpleinen met focus op groen.

Duurzame doelen

SDG 11Het is interessant om te zien dat groene schoolpleinen naadloos passen in een aantal van de (SDG) duurzame doelen. We lichten er twee uit.

SDG 11: Duurzame steden en gemeenschappen

Een groen schoolplein draagt bij aan de vergroening en verduurzaming van de omliggende wijk of gemeenschap. Bovendien zijn deze pleinen goed voor de bevordering van biodiversiteit, kunnen ze goed water opnemen bij hevige regenval, geven de pleinen verkoeling tijdens warme zomers en zorgen ze voor een betere luchtkwaliteit.

SDG 3: Gezondheid en welzijn

Groene schoolpleinen zorgen voor meer beweging door kinderen en betere psychische gezondheid voor kinderen. Omdat er op groene schoolpleinen een grotere variatie aan uitdagende speelaanleidingen te vinden is. Dit zorgt ervoor dat kinderen op diverse manieren bewegen en verschillende motoriek en spieren trainen.

Hulp nodig om een groen schoolplein te realiseren?

Neem vrijblijvend contact op met René Bakker,

Manager Verkoop

Groen schoolplein voor leerlingen met fysieke beperking

IVN Natuureducatie, Stichting Sensa en Stichting Orion hebben de handen ineengeslagen. Samen hebben zij plannen ontwikkeld voor een groene buitenruimte bij Drostenburg, die toegankelijk is voor kinderen met een fysieke beperking. HOEK zette haar expertise in om het groene plein te ontwerpen. Dit is één van de eerste toegankelijke natuurlijke pleinen voor leerlingen met een fysieke beperking in Nederland. Op deze groene plek kunnen leerlingen met al hun zintuigen de natuur beleven. Naar verwachting wordt het plein in maart 2023 in gebruik genomen. 

Toegankelijk groen schoolplein

De buitenruimte van Drostenburg bestaat vooral uit stenen en toegankelijke speeltoestellen. Om bij de school meer ruimte te creëren voor beleefbaar groen en natuurlijke duurzame materialen, is maatwerk nodig. De focus komt te liggen op natuurbeleving en -educatie tijdens lestijd. Door de achtergrond van de leerlingen is toegankelijkheid het belangrijkste criterium en daarnaast wordt zintuigelijke natuurbeleving  – voelen, ruiken, proeven – gestimuleerd. Jack Deen, directeur van Drostenburg (Stichting Orion): ‘Ons team heeft al langer de wens om meer de doen met natuur. De tijd is rijp om aan de slag te gaan met het creëren van een groene buitenruimte, zodat onze leerlingen baat kunnen hebben van de positieve effecten van de natuur.’

Natuurbeleving voor leerlingen met een beperking

Steeds meer scholen gaan over op een groen schoolplein. Dit is een klimaatbestendige, gezonde en natuurrijke speelleeromgeving. Het maakt kinderen spelenderwijs bekend en vertrouwd met de natuur door er buiten te spelen én te leren. Louwra Postma van IVN Natuureducatie is enthousiast over de samenwerking met Drostenburg en Sensa:

" Wij gunnen het ieder kind om op te groeien met natuur. "

- Louwra Postma, IVN -

‘Het is heel bijzonder om te werken aan een groen schoolplein voor kinderen met een beperking. De groene, bloeiende, zintuigenprikkelende plek kan straks als buitenlokaal gebruikt worden.’ De leerlingen gaan helpen met planten van inheemse struiken, lage bomen en mooie bloemen die goed zijn voor insecten. Er komt een voedselbosje met eetbare planten. De paden zijn rolstoelvriendelijk. En het heeft uitdagende educatieve elementen zoals een insectenhotel en moestuinbakken op rolstoelhoogte. Leerkrachten krijgen een training over buitenles en allerlei educatieve materialen. De leerlingen krijgen gastlessen over alles wat er straks leeft in hun ‘buitenlokaal’.

Handen ineen

De groene buitenruimte wordt mede mogelijk gemaakt door Stichting Sensa (Sensa Zorg) en subsidie van Gemeente Amsterdam. Sensa gelooft dat een natuurlijke, groene omgeving helpt om welzijn en gezondheid te ondersteunen. Verschillende partijen werken samen aan de realisatie van het groene schoolplein: Stichting Sensa,  de directie en een werkgroep met enthousiaste  leerkrachten van Drostenburg (Stichting Orion), experts van IVN Natuureducatie, HOEK en ANMEC.

Ook een groen schoolplein ontwerpen en realiseren?

Aanleg groen-blauw schoolplein Velserbroek

Bij RKBS de Rozenbeek in Velserbroek creëren we meer ruimte voor groen, waterinfiltratie, speel-en leerplezier op het schoolplein.

Vorige week is op dit schoolplein al een nieuwe grote boom geplant vanwege het lokale klimaatakkoord. Dit was de aftrap naar het nieuwe schoolplein. Met behulp van enthousiaste ouders zijn er vele tegels verwijderd van het schoolplein.

Groen-blauw schoolplein

Nadat de tegels zijn verwijderd, is HOEK deze week gestart met de aanleg van het groen-blauwe schoolplein. Door van een grijs plein naar groen-blauw te gaan, maken we schoolpleinen klimaatbestendig. We nemen maatregelen om het schoolplein te beschermen tegen het veranderende klimaat. Door bijvoorbeeld minder bestrating en meer groen toe te passen, kan veel regenwater lokaal in de bodem worden opgenomen. Het oppervlak wordt zo minder heet en de beplanting zorgt voor schaduw, schone lucht en meer biodiversiteit. Ook bomen zorgen voor schaduw tijdens hete dagen en trekken meer natuur naar het schoolplein.

Naast deze klimaat adaptieve maatregelen zijn er meer voordelen, vooral voor de kinderen. Er is meer ruimte om te spelen, leren, ontwikkelen en ontdekken. Dit heeft positieve effecten op de gezondheid, beweging en concentratie van kinderen
(Bron: schoolpleinadvies).

Uitdagende elementen

Op het plein zijn straks allerlei speelelementen te ontdekken, zoals een buitenles bank van gestapelde, hergebruikte stoeptegels, schommels, duikelrekken, een heuvel met stapstammen, houten stelten en een echte klimmuur!

Samenwerking

Eén van de kernwaarden van HOEK is co-creatie, want samen kom je verder! Daarom bedanken we zoeken we de volgende partijen voor de prettige samenwerking: RKBS de Rozenbeek, Stichting Atlant, Groene Spil, Speelmaatje en Schoolpleinadvies.

" Het plein van de Rozenbeek heeft een mooie groene metamorfose ondergaan. Wat een verademing om met zo’n ervaren en meedenkend team samen te werken! Het enthousiasme waarmee het is gemaakt zie je direct terug in het resultaat. "

- Fanni Tesselhoff, Groene Spil. -

Ook een groen-blauw schoolplein aanleggen?

Spelend ontdekken in de natuur

Leerlingen van de basisschool Aldoende in Amsterdam krijgen alle ruimte om te bouwen, kliederen, klimmen & ontdekken. In de door HOEK aangelegde natuurspeeltuin!

Alle interesses op één plek

De natuurspeeltuin heeft voor iedere leerling wat wils. Meer dan twintig elementen prikkelen de kinderen om op onderzoek uit te gaan. Er is plek voor een wormenhotel, een modderkeukentje, een vlinder-eiland (een plek met vlindertrekkende beplanting), gevelmoestuintjes (waar onder andere tomaat, wortel en munt groeit) en een buitenklas. Ook zijn er plekken om te klimmen, bouwen en sjouwen. Alle leeftijden en alle interesses komen hier op één plek samen. HOEK plant daarnaast een verscheidenheid aan beplanting waardoor ieder seizoen iets bloeit. Siergrassen, koninginnekruid, winterjasmijn, dovenetel, de zonnehoed én… eetbare heesters!

Samen ontwerpen

Het ontwerp voor de natuurspeeltuin is tot stand gekomen door participatie van de leerlingen, leerkrachten en de buren van de basisschool. De leerlingen mochten aangeven wat zij graag willen zien in de nieuwe speeltuin en wat hun favoriete plekjes in de huidige speeltuin waren. Op basis van alle wensen heeft Renet Korthals Altes (www.spaceforPlay.org) het ontwerp voor de natuurspeeltuin gemaakt. Aan HOEK de taak dit ontwerp uit te voeren!

De basisschool ligt in een drukke buurt en is daardoor lastiger bereikbaar. HOEK gebruikte een hijskraan om de huidige speeltuin leeg te halen en alle benodigdheden sneller op de werkplek te krijgen. Op deze manier is overlast beperkt. Voor de werkzaamheden waren twee hijsmomenten nodig, dat vraagt een nauwkeurige voorbereiding van het werk. HOEK is nu bezig met de puntjes op de i. Daarna kunnen de leerlingen volop genieten in de natuurspeeltuin. Buitenspelen is en blijft bovendien een van de belangrijkste manieren van bewegen. Een belangrijke bijdrage aan SDG 11 Duurzame steden en gemeenschappen.

Een groen schoolplein aanleggen?

Tuin kinderopvang SDK

In het Jaar van de Groene Kinderopvang stelt Jeroen Nusteling, directeur-eigenaar SDK Kinderopvang tevreden vast:

" Een groen dagverblijf maakt echt het verschil "

- Jeroen Nusteling - directeur SDK Kinderopvang -

Ook de leidsters zijn een en al enthousiasme over het geheel vernieuwde verblijf en hun werkplek. En niet in de laatste plaats de kinderen die na een periode van verbouwing gelukkig weer volop kunnen spelen en zich uitleven op een geheel nieuwe en uitdagende manier. De gehele locatie van Sam Sam in Dordrecht werd verbouwd waarbij het plein vanzelfsprekend niet kon achterblijven.

Naar een ontwerp van Bureau RIS hebben de hoveniers van HOEK werkelijk iedere m2 aangepakt tot aan het hekwerk en de bestrating aan toe. Sam Sam is een gecombineerde dagopvang én buitenschoolse opvang. Binnen het ontwerp is voor de leeftijdscategorie 0-12 jaar voor elk wat wils, waarbij vanzelfsprekend aandacht is geweest voor de veiligheid.

  • Sam Sam SDK RIS Hoek 1

De foto’s van blije spelende kinderen op het nieuwe plein spreken voor zich met het babyhoekje, een speelse zandplaats, een kruipbuis, een ouderwetse zwengel waterpomp met watergoot waar je heerlijk kunt kledderen met water en zand, et cetera. Op de speelplaats zijn veel verschillende speelondergronden gebruikt om de speeluitdaging en variatie nog groter te maken, zoals schelpenpaden, speelzand, grind, gras, gralux, klinkers en tegels.

Met dank aan Bureau RIS en SDK Kinderopvang voor het gebruik van de foto’s.

Meer informatie?

Neem vrijblijvend contact op met Ronald Zuijdendorp,

Regiomanager Voorhout